Thursday, August 14, 2008

Caramoanon Ini

Komo saro akong Bikolano y Caramoanon, pinahahalagahan kong magsurat sa lengguaheng bikolnon, alagad mas apil na garamiton ko an bernakulong Caramoanon, por sobre sa pansadiring amor sa ginikanan. Notisyaha tabi, " Mari na kamo sa www ...," kuta na " Madya na kamo sa www ...." Halat ko na may pagkalangkag, na magamit an mga pamosong terminong Caramoanon, arog kan: hadaw, aw hade? hotodoy, tukam-ag, kagalpakan, orate, mga nagkapirang halimbawa na kung madadangog bilang tataramon, madadakop mo an pagiging bokales kan mga yanong Caramoanon.

May mga binikol akong obra na linalapatan ko nin interpretasyon sa English. An tuyo ko bako man na gayo para sa lamenting kasabutan kan mga parabasang Amerikano, kundi sarong kalingaan sana na mapagbana-bana an tumparan kan nitibong lengguahe kumpara sa tataramon kan mga tawo sa mauswag na rasa. Napag-adalan ko na haralawig an satuyang tataramon asin limitado an bukabolaryo. Sa English, bastante ang adyiktibo asin mga tataramon na may pararehas o magkakaagid na pakahulugan. Despues, mahiwas an saindang pasilidad na mapagpipilian nin mga tumbok na bukadura. An siste, garong pi-sarong agi sana an satuyang haralawig na paliwanag. Sa madaling sabi, hilinga ta hamak na mas mahib-og an diksyunaryong English itumpar man sa diksyunaryong Bikolnon na a-puersa pa nganing manuparan sa mga tindahan nin mga libro.

Sa mga masunod pang aldaw, matapos makatipon pa nin mga artikulong bunga kan sakong sadiring patara-tara, ipapa-imprenta ko man giraray bilang ika-duwang libreto, na gikan sa duwang blog sites: an kabanga gugunuon sa naamay nang naisurat sa www.caramoan-kanvar.blogspot.com asin digdi sa nag-aabanteng www.kanvar.multiply.com.

Pagkatapos kaini, ihahatod ko an mga kopya sa mga tawong napupusuan ko, ipapa-abot sa mga tawong naghahanap nin inspirasyon na makakua nin heras sa sakuyang toninong na kaogmahan, mas logod pa kung makalakop sa mga puerang lugar na may mga hubenes o gurangan man, na namomoot magbasa nin literatura na tonong prosa asin poeta.

Orog sa gabos, an imprentadong kopyada, magsiserbing sarong dokumento kan sakuyang mga recuerdos, pasilidad sa pagsalingoy sa maogma asin baragsik pang panahon, testigo kan sakuyang pangatorogan, kaogmahan, testimonya kan sakong dakulang pasasalamat, pag-umaw asin pagromdom sa mga tawong nagmakolog sa sakuyang kaabahan sa kinab-an.

Sa mag-aboton na duwa o tolo pang dekada, an mga libretong ini an sakuyang magiging kapot-kapot sa tahaw kan naghisdol nang mga kaakian asin kamakuapoan, isasalaysay ko an dokumentadong parte kan buhay ko, para mas dai lamang masahotan na an saindang Lolo, naghahaman nin "kwentong kutsero".

Ini gayod an oyon kan buhay ko, an itala an mga senyales kan panahon, dai man gayong katoyohan, alagad sulit man sa sakuyang kaogmahan.

Salamat sa gabos na may pakidumamay sa byahe kong ini.

No comments: